สนทนาธรรม ฟังธรรม อ่านธรรมะ บทความธรรมะ หลักธรรมคำสอน กฎแห่งกรรม dhamma

มาทบทวนวิถีจิต


--------------------------------------------------------------------------------


 ในอัฏฐสาลินีอรรถกถาธรรมสังคณีปกรณ์

ได้อุปมาการเกิดขึ้นรับรู้อารมณ์ของวิถีจิตทาง

ปัญจทวารว่า... พระราชาองค์หนึ่งบรรทมหลับอยู่บน

แท่นบรรทม และมหาดเล็กคนหนึ่งถวายนวด

พระยุคลบาทอยู่ นายทวารหูหนวกยืนอยู่ที่พระ

ทวาร ทหารยาม ๓ คนยืนเรียงลำดับอยู่ ทีนั้นยัง

มีคนบ้านนอกคนหนึ่งถือเครื่องราชบรรณาการมา

เคาะประตูเรียก นายทวารหูหนวกไม่ได้ยินเสียง

มหาดเล็กผู้ถวายนวดพระยุคลบาทจึงให้สัญญาณ

นายทวารหูหนวกจึงเปิดประตูดูด้วยสัญญาณนั้น

ทหารยามคนที่หนึ่งรับเครื่องราชบรรณาการ ส่งให้

คนที่สอง คนที่สองส่งให้คนที่สาม คนที่สามทูล

เกล้าฯ ถวายพระราชาพระราชาเสวย

 คำอุปมาเปรียบเทียบ แสดงให้เห็น วิถีจิต ที่เกิดขึ้นรับรู้อารมณ์แต่ละขณะว่า..

ขณะที่อารมณ์กระทบกับจักขุปสาท เปรียบเหมือนคนบ้านนอกที่ถือเครื่องบรรณาการมาเคาะที่พระทวาร

มหาดเล็กที่ถวายงานนวดพระยุคลบาทของพระราชา คือ ปัญจทวาราวัชชนจิต เป็นขณะที่รู้ว่ามีแขกมาเคาะที่ทวาร จึงให้สัญญาณคือรู้อารมณ์ที่กระทบ แล้วก็ดับไป

จักขุวิญญาณจิต ก็เกิดขึ้นสืบต่อทำกิจเห็นที่จักขุปสาท แล้วต่อจากนั้น ทหารยามคนที่หนึ่ง คือ สัมปฏิจฉันนจิต ก็รับเครื่องราชบรรณาการส่งให้

คนที่สอง คือ สันตีรณจิต คนที่สองส่งให้คนที่สาม

คือ โวฏฐัพพนจิต คนที่สามทูลเกล้าฯ ถวายพระราชาคือ ชวนจิต

พระราชาได้เสวยเครื่องราชบรรณาการคือ ......

อารมณ์นั้น
 

อ่านแล้วเพลินดีครับ

อ่านแล้วจิตใจดีขึ้น