มหาปัฏฐาน เป็นพระอภิธรรมคัมภีร์ลำดับที่ ๗ และเป็นคัมภีร์ที่พระพุทธองค์ทรงพยากรณ์ไว้ว่า จะอันตรธานเป็นคัมภีร์แรก เพราะเป็นคัมภีร์ที่ละเอียดลึกซึ้ง สุขุมคัมภีร์ภาพด้วยปัจจัยแห่งปรมัตถธรรม
ตามหลักฐานกล่าวว่า เมื่อพระผู้มีพระภาคทรงเสวยวิมุตติสุขนั้น ทรงพิจารณาอภิธรรมตามลำดับจนถึง มหาปัฏฐาน ทำให้เกิดฉัพพรรณรังสีแผ่ซ่านออกจากพระวรกายเป็นที่อัศจรรย์
***************
ด้วยเหตุที่ มหาปัฏฐานมีความสำคัญ และ ควรรักษาให้อยู่นานเท่าที่สุด จึงดำริที่จะนำเนื้อหามาแสดง
โดยมุ่งหวังให้เข้าใจง่ายสำหรับคนทั่วไปที่ไม่ใช่นักศึกษาอภิธรรม โดยตัดบางส่วนที่ยากแก่การอธิบายออก(ซึ่งสามารถศึกษาเพิ่มเติมได้ภายหลัง)
และการนำมาเปรียบเทียบใช้กับชีวิตประจำวันเท่าที่ทำได้
ดังนี้
ว่าด้วยปัจจัย ๒๔ หรือโดยพิศาร ๕๒